Het duo Billy Woods-ELUCID is bezig aan een impressionante sliert hoogstaande hip hop-platen
Na ‘Rome’ (2017), ‘Paraffin’ (2018) en ‘Shrines’ (2020) krijgen we nu een nieuwe Armand Hammer-parel waar niemand minder dan The Alchemist aan meewerkte. Of beter: hij is de producer die Armand Hammer voorziet van nóg meer dynamiek. Niet dat daar al een tekort aan was. Billy Woods en Chaz Hall (ELUCID) weten als geen andere een stortvloed aan sombere realiteitszin op je te dumpen. Armand Hammer is dan ook de enige hip hop-groep (en misschien wel groep überhaupt) wiens muziek het ritme van de actualiteit moeiteloos bijhoudt. Het is alsof zij al nagedacht hebben over de symboliek die de Ever Given oproept, nog voor de containermastodont vast kwam te zitten. Het contrast op slotnummer ‘Stonefruit’ geeft de verfijning van Armand Hammer weer. Een opgewekte track die toch eindigt met een Billy Woods die het hardst schreeuwt op de hele plaat. Het is een allegorie voor de cognitief dissonante hel beter bekend als ons tijdperk. Weinig andere artiesten begrijpen dit zo goed als ELUCID en Woods. Seks is daarbij het meest evidente middel om dat contrast op te roepen. Op ‘She’d rather be a cyborg than a goddess’ (van ‘Valley of Crace’) rapt ELUCID ‘Give me five minutes not to think about violence’ als een soort post-coïtale verzuchting. Veel ideeën die je op beide solo-oeuvres hoort, komen onder de Armand Hammer-paraplu samen.
Niemand interpreteert de realiteit accurater dan Billy Woods
Woods en Hall zijn inderdaad niet aan hun proefstuk toe. En voor de goede orde: in 2013 en 2014 kwam er ook al werk uit onder de naam Armand Hammer, maar hun gedecideerde, frontale benadering begon met name op ‘Rome’. Als soloartiesten zijn ze al een jaar of twintig muziek aan het maken. Armand Hammer is eigenlijk een gelegenheidsproject, of specifieker, het visitekaartje van Backwoodz Studioz. Dat is hun label waar naast het duo de usual suspects die als gastartiesten op Armand Hammer-platen verschijnen hun solo-releases in onderbrengen.
Hip hop in thuisbasis New York staat al een tijdje op eenzame hoogte. Historiek is niet de enige reden, maar vooral de verdere ontwikkeling van het genre na de eerste mainstream golf in de jaren ’90. New York zélf is daarvoor verantwoordelijk, zoals ook mag blijken uit het werk van Armand Hammer. De stad is niet Amerika, maar bevat wel de hoogste concentratie impressies van wat steeds meer op een modern Babylonië lijkt. De allerbeste interpretator van de realiteit die hem omringt, is Billy Woods.
Woods rapt niet, hij declameert. Alles wat uit zijn mond komt, draagt urgentie in zich. Alles wordt beklemtoond, omdat alles ook gewicht draagt. Op zijn ‘Hiding Places’ (zijn album met Kenny Segal) hoor je: ‘I don’t wanna go see Nas with an orchestra at Carnegie Hall / No man of the people, I wouldn’t be caught dead with y’all‘. Een lyric die toont dat Woods meer is dan alleen een militante rapper. De complexiteit van een linkse geest is soms groter dan men aan de oppervlakte zou durven vermoeden. In combinatie met ELUCID gaat zijn stijl perfect op in een groter geheel, waar beide emcees elkaar in toom lijken te houden, dan wel aan te vuren. Alle prioriteit gaat naar de teksten, tot op het punt dat de instrumentals er volledig op afgestemd lijken.
The Alchemist wijst je middels soms bizar verfijnde producties vakkundig op de sleutel-bars
Dat kon je ook op andere albums al horen, maar The Alchemist tilt de boel op ‘HARAM’ naar een nog hoger niveau. Hij trekt je aandacht naar de sleutel-bars met soms bizar verfijnde producties. Van bassen die subtiel zwaarder worden op ‘Sir Benny Miles’ tot de aan Ka schatplichtige jingle bells die je ergens op de achtergrond van het bizar New Yorks aandoende ‘Robert Moses’ kunt horen. The Alchemist tapt uit een eclectisch vaatje, waardoor ‘HARAM’ als een minder monolitisch album luistert dan de vorige drie Armand Hammer-toppers. En daar zit ook de grootste winst van zijn toevoeging. ‘Peppertree’ is een waanzinnig geproduceerd nummer en zonder overdrijven een klein meesterwerk. Het illustreert perfect welke stap Armand Hammer dankzij The Alchemist heeft kunnen maken. Veel van hun nummers voelen nu compacter aan en lijken een uitgesprokener kop en staart te hebben dan vroeger; Armand Hammer is nu lekkerder verpakt. Of beter: Armand Hammer krijgt een productie op het niveau van hun raps.
‘God’s Feet’ is de eerste track die de voet van het gaspedaal haalt na een openingssalvo dat zo dens is, dat geen enkele van de eerste vijf of zes tracks je ook echt opvalt. Het geheel is bij vlagen overweldigend, wat nog eens versterkt wordt door instrumentale tracks die zo vet zijn dat je ze intuïtief los gaat horen. Met als gevolg dat je extra luisterbeurten nodig hebt om de lappen tekst die gespit worden allemaal op te kunnen nemen. Maar dat is geen straf.
‘Falling Out of the Sky’ is het beste nummer dat 2021 al heeft voortgebracht. Al kan dat net zo goed ‘Peppertree’ zijn. Danig is de weelde op ‘HARAM’
Na deze parel wordt de plaat ongemeen donker, met als zwaartepunt een ongemakkelijk luisterend ‘Chicharones’. Het nummer reflecteert in die zin zowel albumtitel- als cover en wordt voorzien van een haast onherkenbare Quelle Chris. De sinistere beats en abstracte flows doen zelfs aan .clipping denken. ‘Squeegee’ bekroont nog eens de variëteit en rijkdom aan sfeer op het album, compleet met knap refrein. ‘HARAM’ bevat naast ‘Peppertree’ nog een ander hoogtepunt in de vorm van ‘Falling out the Sky’, die mede dankzij Earl Sweatshirt aan de Armand Hammer-gravitas wordt onttrokken. Toch is het alweer The Alchemist die een hoofdrol speelt en van ‘Falling out of the Sky’ misschien wel het beste nummer op de plaat maakt. Zonder dat je het in de gaten hebt, ben je in een reggaetrack beland en wisselen de MC’s en oude stemsamples elkaar in volmaakte cadans af. Gaandeweg ontstaat er een totaal zorgeloze vibe die je nooit met Armand Hammer zou associëren, maar dan besef je plots dat ‘Falling out the Sky’ helemaal niet relaxt is. Zo rond het punt dat je Woods ‘Illinois state trooper just waiting for time and space to cross our path’ hoort zeggen, bijvoorbeeld. Het is maar één van de vele rhymes die blijven hangen.
‘HARAM’ is simpelweg het beste Armand Hammer-werk tot dusver, wat de lat echt idioot hoog legt. Er bestaat vandaag geen betere hip hop.
Foto homepage: Alexander Richter